เมื่อวานนี้ (20 มกรา)  ได้ไปร่วมฟังเสวนาเรื่อง การลอกเลียนวรรณกรรม (ตำรา/สิ่งตีพิมพ์) โดย ศ. ดร. ประพนธ์ วิไลรัตน์  จากคณะวิทยาศาสตร์ ม.มหิดล   ที่คณะเภสัชฯ กับพี่นก และน้องญา   ส่วนพี่หน่อย ติดราชการอื่น  จึงมาสรุปประเด็นให้เพื่อนๆ ทราบด้วยค่ะ
เริ่มจาก  รศ.ดร.จุรี  แนะนำอาจารย์ ความเชียวชาญ  สั้นๆ  และอาจารย์ ประพนธ์ ได้บอกว่าเกษียณมาตั้งแต่ปี 2547  แต่ต่ออายุมาจนเกษียณถาวร เมื่อปีที่ผ่านมานี่เอง แต่ยังคงเป็นที่ปรึกษาอยู่ที่  สวทช. และยังมีโต๊ะทำงานอยู่ที่มหิดล..เพราะ..(มีคำตอบอยู่ในการเสวนาค่ะ)
สรุปเนื้อหาจากการฟัง..
เราทำวิจัยเพื่ออะไร?
โดยหน้าที่ของนักวิทยาศาสตร์ มีหน้าที่ในการค้นหาความรู้จากการทดลอง ซึ่งต้องพิสูจน์ได้   การทดลองหรือการวิจัยให้ประสบความสำเร็จ และมีค่านั้น จะต้อง

1. คำถามในการวิจัย หรือการทดลอง จะต้องเป็นคำถามที่ตอบได้
2. ดำเนินการวิจัย ด้วยการทดลอง  (วิทยาศาสตร์คือศิลปะแห่งการแก้ปัญหา : Science is the art of the soluble )

3.  ให้คิดว่าไม่ได้มีสูตรเดียวในการแก้ปัญหา
4. อย่าทำงานเพียงคนเดียว (ให้ทำงานร่วมกับผู้ช่วยเหลือที่ดี)
5. ต้องมีเวทีในการแลกเปลี่ยน แสดงความรู้ ความคิดเห็น เช่น มี lab meeting  หรือ theme meeting  กับนักวิจัยคนอื่่นๆ  ในเรื่องที่ตนเชี่ยวชาญ หรือสนใจ
6. ต้องเข้าร่วมงานสัมมนาทางวิทยาศาสตร์ หรือในเรื่องของตนเองให้มากที่สุด  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้ามีนักวิทยาศาสตร์ระดับโลก หรือมีชื่อเสียงมา
7. เข้าร่วมการประชุม conference  ทั้งในระดับประเทศ และต่างประเทศ
8. ต้องเป็นผู้เชีึ่ยวชาญในเรื่องที่ตนสนใจให้ได้

ผลที่ได้จากการวิจัย   คือ  รายงานการวิจัยที่จะส่งตีพิมพ์
การเขียนรายงานการวิจัย : ก่อนที่จะเขียนรายงานการวิจัย  จะต้องถามตัวเองก่อนว่า  เราทำงานวิจัยนี้ไปทำไม? และ ใครจะได้ประโยชน์จากงานวิจัยของเรา ?
มีกฏ 4 ประการที่ควรทราบก่อนการเขียนรายงาน
1. ต้องแน่ใจว่าตัวเองมีอะไรใหม่ที่จะพูดถึงในงานวิจัย
2. ต้องศึกษารายละเอียดของวารสารที่ตัวเองตั้งใจจะส่งผลงานลงตีพิมพ์
3. เข้าคอร์สภาษาอังกฤษ หรือไม่ก็ต้องมีผู้ช่วยที่เต็มใจ
4.  ต้นฉบับจะต้องเป็น original research  ต้องไม่เคยตีพิมพ์ในหนังสือ รายงานการประชุม,  proceeding , technical bulletin  หรือเคยพิมพ์เป็นภาษาอื่น

5. เตรียมตัว เตรีัยมใจ ที่จะถูกปฏิเสธ (rejected)
ต่อจากนั้น อาจารย์จะพูดถึงเรื่องรูปแบบและวิธีการ ในการเขียนรายงานการวิจัย ให้ดี ทำิอย่างไร ถึงจะถูกใจ คณะกรรมการพิจารณาของวารสาร
ภาษาอังกฤษที่ใช้ในการเขียนจะต้องเป็น  Science English
เรื่องต่อไปเป็นเรื่องของ  Plagiarism หรือการลอกเลียนวรรณกรรม  โดยอาจารย์บอกว่า การลอกเลียนวรรณกรรมนั้น หมายถึง ได้ทั้ง การลอกเลียนทั้งของตนเอง และของผู้อื่น  การตรวจสอบ plagiarism นั้น ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ในการตรวจ โดยส่วนใหญ่ จะ reject บทความที่มีความเหมือนกับบทความอื่นก่อนหน้า  เกิน  15  %  เมื่อเอกสารถูกตรวจสอบ จะถูกพิจารณาว่า  duplicate (ซ้ำ) , erratum (ผิดพลาด) , update (กำลังตรวจ) , sanctioned (ถูก retract ออกจากวารสาร แต่ยังตีพิมพ์อยู่และถูกประนามโดยการขีดคร่อม ด้วยตัวอักษรสีแดงว่า retract)
การหลีกเลี่ยง plagiarism  ทำได้โดยการ
1.  อย่า cut  และ paste
2.  ถ้าอ่านงานของนักวิจัยอื่นให้    อ่าน..อ่าน..ปิด..เขียน (ด้วยภาษาของเรา)
3.  ถ้าจำเป็นต้องกล่าวถึงงานของนักวิจัยคนอื่น ก็อ้างอิงอย่างเหมาะสม
4.  ควรมีการตรวจสอบภาษาที่เขียนให้เป็น Science English  โดยให้ผู้ที่มีความเชี่ยวชาญตรวจให้
เมื่ออาจารย์บรรยายจบ มีการซักถามจากอาจารย์คณะเภสัช และอาจารย์ธนิต จากคณะวิทยาศาสตร์  โดยอาจารย์ธนิต ให้ความเห็นเพิ่มเติมว่า เห็นด้วยกับอาจารย์ประพนธ์อย่างยิ่งที่นักวิทยาศาสตร์จะต้องเข้าร่วมการประชุม สัมมนา ทั้งในและต่างประเทศให้มาก เพื่อจะสามารถสร้างเครือข่าย  เก็บเกี่ยวความรอบรู้  ต่อยอดความคิด สร้างองค์ความรู้ ค้นคว้าทดลองในเรื่องต่างๆ ได้กว้างขวาง และเกิดประโยชน์มากที่สุด
ก่อนออกจากห้องประชุม  เรา 3 คนซึ่งนั่งแถวหน้าสุด  ประจันหน้า และฟังอาจารย์กันอย่างตั้งอกตั้งใจ  เลคเชอร์ด้วย  สงสัยอาจารย์คงคิดว่าเราเป็น expert ทางใดทางหนึ่งมั๊ง..อาจารย์ถามพวกเราว่า..เห็นฟังกันอย่างตั้งใจ มีอะไรจะถามมั๊ย? .. พวกเราสั่นหัวแล้วบอกว่า พวกหนูมาจากห้องสมุดค่ะ  ตั้งใจมาฟังอาจารย์พูดเรื่อง  Plagiarism   อาจารย์ตอบว่า เรื่องของ Plagiarism มันเป็นเรื่องของ นักวิจัยผู้ิเขียนผลงานเพื่อตีพิมพ์  ไม่เกี่ยวกับห้องสมุดหรอก  นักวิจัยเขาต้องรับผิดชอบ  จริยธรรมนั้นด้วยตนเอง…

สำหรับความคิดเห็นของตัวเองที่ได้ฟัง อาจารย์ประพนธ์ พูด เหมือนได้เปิดสมอง รับฟังความคิดของนักวิทยาศาสตร์ ที่มองสิ่งต่างๆ คนละด้านจากที่เราเคยมอง   ได้ความรู้ ได้เปิดตาให้กว้างขึ้น  นอกจากนั้นก็ยัง มีความคิดว่า สายสังคมศาสตร์อย่างเรา คิดตรงข้ามกับที่อาจารย์พูด อย่างอาจารย์พูดว่า  “เวลาเขียนรายงาน  หรือ จะบอกอะไรแก่ใคร ให้คิดว่า  เราเป็น expert  กำลังพูดให้ expert ฟัง  ไม่ต้องพูดเรื่องพื้นฐาน ที่คิดว่า ใครๆ ก็รู้  ทำให้เหมือนกับเราไม่เชียวชาญ  ผู้อ่านก็จะรำคาญ ว่าตนรู้แล้ว” ในขณะที่ บรรณารักษ์อย่างเรา เวลาเราจะเขียนอะไร บอกกับคนในกลุ่มของเรา หรือนอกกลุ่มก็เถอะ ต้องให้คนที่ไม่รู้เรื่องของเราอ่านเรื่องของเราให้เข้าใจได้ ถึงจะดี พูดกันรู้เรื่อง  อาจจะเ็ป็นเพราะว่า วัตถุประสงค์ในการทำงานของเราต่างกับพวกนักวิทยาศาสตร์ ที่่มองแต่ผลที่จะได้กับตน และกลุ่มของตน สนใจแต่เฉพาะในเรื่องของตนเอง  มากกว่า แต่อย่างสังคมศาสตร์ และมนุษยศาสตร์  (ขื่อมันก็บอกแล้วนะว่า “สังคม”   ” มนุษย์” )  เราจะมองเผื่อแผ่ถึงคนในวงกว้าง ไม่จำเพาะต้องเป็นคนในวงการของเราเท่านั้น  ถึงแม้บางทีเราจะไม่ได้เป็น expert แต่เราเป็นเหมือนเป็ด รู้ไปทุกเรื่อง .. 🙂
เติมหน่อย.. อย่างไรก็ตาม เหรียญยังมีสองด้าน  สังคมโลกย่อมต้องมีทรัพยากรมนุษย์ทั้งสองด้านเหมือนกัน  เพื่อความสมดุล และสงบสุข..

พี่ำนก กับ น้องญา เพิ่มเติมเข้ามาไ้ด้นะจ๊ะ